İnsan hayatında değişimlerin en hızlı ve en çok yaşandığı yıllar çocukluk yıllarıdır.

Çocuklar bu dönemde çevresel, fiziksel ve biyolojik etkiler altında gelişimlerini sürdürürken, ruhsal yaşamında veya dış dünyadan kaynaklı bazı zorlayıcı durumlarla karşılaşabilirler. İçinde bulundukları bu durumlar altında çocukların kaygı düzeyleri de şekillenmeye başlar.

Okula başlama, anne-babadan ayrılma, aile fertlerinden birinin kaybı, taşınma, korona virüse yakalanıp hasta olma korkusu ya da çocuk üzerinde stres yaratabilecek herhangi bir olay, çocuğun kaygısını tetikleyici bir unsur oluşturabilir.

Kaygı kişinin korku verici veya tehdit edici duruma karşı vermiş olduğu bedensel ve ruhsal tepkidir.
Gelişimsel olarak ele alındığında tüm çocukların, yaşamlarının belirli aşamalarında korku, endişe, kaygı ve fobilerinin olması olağan bir durumdur.

Kaygı kişi tarafından bilinmeyen, genelde kaynağı belli olmayan tehlikelere karşı kişi tarafından verilen içsel bir tepkidir.
Bu nedenle kaygı genel bir durumdur, şiddetli ve uzun sürelidir.

Çocukluk döneminde yaygın olarak ayrılık kaygısı ve sosyal kaygı görülürken son zamanlarda yaygın olarak korona virüse karşı kaygı ve endişe hali çocuklarda gözlemlenmektedir.

Okullarda yeniden yüz yüze eğitime başlayacak öğrencilerimiz ve velilerimiz heyecan içindeyken aynı zamanda da bir takım belirsizliğin verdiği endişe ile kaygılanmaktadırlar.

Tüm dünyayı etkileyen bir salgında kaygı, korku, vb. olumsuz duygular hissetmek normal bir durumdur. Bu duygular günlük hayatımızı olumsuz etkileyecek düzeyde aşırı ve sürekli olmadığında, bu olağanüstü durum ile ilgili önlemler almamıza, kendimizi ve çevremizi korumamıza da aracılık edecektir.

Bu zorlu dönemde, hep birlikte doğru bilgiler ışığında gereken özeni göstererek yaşamaya, riskleri azaltarak sağlığımızı ve sevdiklerimizi korumaya çalışmalı ve çok fazla kaygı ve korku fırtınasına kapılmadan sakin ve sabırlı davranmaya çalışmalıyız. 

Peki çocukların kaygısıyla baş edebilmesi için ebeveynler neler yapmalıdır? 

Çocukların yaşadıkları kaygılarla baş edebilmelerini önlemede en etkili yol kafalarındaki soru işaretlerini cevaplarını kısa ve net olarak cevaplandırmaktır. Unutmayın kaygı belirsizlikleri sever ve güçlenir. Yetişkinler için basit bir durum çocuk için kaygı verici olabilir.

Uzun aradan sonra okulda yüz yüze eğitime başlayacak çocuklarda anne-babadan ayrılık kaygısının gözlemlenmesi normaldir.
Çocuğun aklında oluşabilecek ‟Okuldan annem /babam beni ne zaman alacak?

Okuldan çıktığımda beni almaya gelecekler mi? Servisimi nasıl bulacağım? gibi soruların cevaplarını çocuklarınızla konuşun.
Onlara okula başladığında neler yaşanacağını, yaşanabileceğini basit ve net ifadelerle açıklayın, özellikle okulun güvenli temiz olduğunu ve okula yalnızca öğrencilerin gireceğini vurgulayın.

Öğretmeninin, arkadaşlarının onu özlediğini ve okulda keyifli zaman geçireceğini söyleyerek kaygılarını gidermesine destek olabilirsiniz. Okullar yeni döneme başlarken genel sağlık ve temizlik kurallarını çocuğunuza hatırlatsa bile siz de çocuğunuza bu kuralları arada bir hatırlatın. Hijyen, maske ve sosyal mesafe kurallarına markete, işe vs. giderken mutlaka siz de uyun.

Unutmayın ebeveyn çocuğun rol modelidir. Çocukların kendilerini güvende hissetmeleri bu dönemde en önemli ihtiyaçlarındandır.
COVİD-19 salgını sürecinde hepimizin olduğu gibi çocuklarında güvenlik algıları sarsılmıştır.

Kriz durumunda çocukların kendilerini güvende hissedebilecekleri bir ortamın sağlanması ve onlara destek sağlayabilecek kişilerin varlığında haberdar olması "Güven Duygusunu" tekrar inşa edecektir.

Çocuklarınız için yapabileceğiniz en iyi ve anlamlı şeylerden biri onları dinlemektir.
Çocuklarla karşılıklı konuşmak ve sohbet etmek, onların okulda yaşadıklarını anlatmasına izin vermek önemlidir.

Çocuğunuzun duygularına kulak verin. Çocuğunuz yeniden okula başlarken olumlu duygular kadar olumsuz duygulara kapılmasının da normal olduğunu bilin ve onu yatıştırmak ya da yargılamak için değil, anlamak için dinleyin. 

Kaygıyı artıracak anne-baba tutumları yerine hoş görülü ve tutarlı tutumlar sergilemek çocuklarda yaşanacak kaygıyı önleyicidir. 

DAMLA DANABAŞ